Kaka Tutma
Kakasını söylemeyen çocuk, kaka tutma hastalığı, tuvalet eğitiminde kaka tutma problemi, çocukların kakasını yaparken korkma, 2 yaşında, 3 yaşında, 4 yaşında ki kızım çocuğum kakasını tutuyor ne yapmalıyım… vb. sorunlarla aileler bize sık gelmektedir. sıkma tuvaletini yapmaktan kaçınma ve özellikle aile ile inatlaşma çok ön planda olan bir dinamik sorundur. Kaka tutma problemi genelde 2 – 5 yaş aralığında olan çocuklarda görülmektedir. Bu durum ebeveynleri çok tedirgin etmekte ve üstesinden gelemeyecekleri, çaresiz hissettikleri bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu problemi yaşayan ebeveynler ev içerisinde bunu fazlasıyla gündem maddesi haline getirmekte, bu problem hayatlarının merkezleri olmaktadır. Ceza, ödül, ısrarcı tutum gibi her yolu deneyen ebeveynler en son dayanamayacakları noktada çocuklarını bize getirmektedirler.
Çocuk Nasıl Bir Döngüdedir?
Çocuk kaka tutmaya acı verici bir deneyim sonrası başlar. Çocuğum kaka yaparken ağlıyor, ‘Kaka yaptığımda acıyacak’ düşüncesi oluşur. Çocuk kakasının tuttuğu için de kabız olur. Sonrasında gerçekten acı yaşar. Bu döngü birbirini tekrarlar ve içinden çıkılamayacak bir hal alır. Bu kısır döngü devam eder gider.
Kaka Tutan Çocuğun Ailesi
Kakasını yapamayan çocuğa ne yapmalı, kontrol duygusu çok yoğun olan ebeveynlerde bu durum daha da çok gözlemlenmektedir. Her şeyin kontrolü annelerinde olan çocuklar kontrol ihtiyacını kaka üzerinde gösterebilmektedirler. 1 yaş kaka tutma problemi ile bile karşılaşırız.
Hayatlarında her şeyi kontrol eden ebeveynlerine karşılık bedenden gelen sinyalleri ‘kontrol bende’ diyerek kontrol ederler. Bu çocuğun özerklik, bağımsızlık sembolüdür.
Çocuk bize ‘Benim istediğim olacak, kontrol bende, kakaya hâkimim.’ mesajı verir. Bazı çocuklarda klozeti büyük ve içine düşülebilir olarak algılıyor olabilir ve bu yüzden bir korku geliştirmiş olabilirler.
Bazı ebeveynlerde çocukları tuvalet eğitimine hazır olmadıkları halde erken dönemde zorlamış olabiliyorlar. Çocukların fiziksel ve psikolojik olarak bu duruma hazır olması önemlidir. Erken dönemde tuvalet eğitimi için zorlanan çocuklar istenen görevi yerine getiremediğinde kendini başarısız hissederler.
Çocuklarda kaka tutan aileler ne yapmalı öncelikle kontrol duygusundan vazgeçmeli, kızmamalı, sabırlı olunmalı devam ederse en kısa zamanda bir pedagog çocuk psikoloğuna götürmeniz iyi olur. Özellikle kaka tutma da oyun terapisi çok etkili olan bir yöntemdir.
Kaka Tutma Nedenleri
- Ebeveynlerin çocuk üzerinde kontrol duygusu çok fazla ise çocuk kontrol ihtiyacını belli şeyler üzerinde gösterebilir, kaka tutma da bunlardan biridir.
- Genellikle 2-4 yaş arasında görülen bu problem kakaya hâkimim mesajı vererek çocuğun bağımsızlık sembolü olabilmektedir.
- Çocuk tuvalet eğitimine hazır olmadan eğitime başlanmış olabilir.
- Tuvalet eğitimi sırasında çocuğun hayatında başka değişimler varsa (boşanma, ev değiştirme) bu da kaka tutma problemine yol açabilir.
- Annenin mükemmeliyetçi bir yapıdaysa çocuk bu konuda zorluk yaşayabilir.
- Çocuk tuvalet eğitimi sırasında ısrarcı ya da cezalandırıcı tutumlara maruz kaldıysa tuvalet eğitimin süresi uzayabilir ya da zorlaşabilir.
- Bakım veren bireylerin tuvalet eğitimi konusunda farklı tutumları da çocuğun tuvalet konusunda tepki göstermesine neden olabilir.
- Depresyon, kaygı bozukluğu ya da OKB gibi problemlerde de çocuklarda kaka sorunsalı ortaya çıkabilir.
Kaka Tutma Problemi Nasıl Çözülür?
- Kakasını yapamayan çocuğa ne yapmalı? Öncelikle kaka tutma tedavisinde çocukta fiziksel bir problem olup olmadığına bakmak için çocuk doktoruna başvurulmalı, gerekli ise doktor ile işbirliği içerisinde ilerlenmelidir.
- Çocuk evde kendisini rahat hissetmelidir, bu yüzden tuvalet için belli düzenlemeler yapılmalıdır. Mesela; çocuğun korkmaması için tuvalete rahat oturması için tuvaletin yanına tabure koyulabilir.
- Çocuğun beslenmesine dikkat edilmeli, abur cubur ve yağlı beslenmeleri yasaklanmalıdır. Lifli ve tuvalete gitmesini kolaylaştırıcı besinler tüketilmesi sağlanmalıdır.
- Çocuğun aile bireyleri ile geçirdiği kaliteli vakit arttırılmalı, ilişkiler daha çok güçlendirilmelidir.
- Çocukta kaygı yaratacak durumlar azaltılmalı, çocuk kendisini güvende hissetmelidir. (mesela çocuk sürekli anne babanın tartışmasına şahit olmamalı)
- Evde sürekli tuvaletten bahsedilmemeli, çocuğun tuvalete gidip gitmemesi gündem maddesi haline gelmemelidir. Anne baba kendilerinin tuvalet alışkanlıklarını konuşup bunu normalleştirebilirler.
- Çocuğum kaka yaparken ağlıyor ya da tuvalette korkuyor diyorsanız tuvalete sevdiği kitapları, sevdiği oyuncakları koyarak tuvalet çocuk için daha sevimli hale getirilebilir.
- Kaka tutma tedavisi için etkili yollardan birisi Kaka tutma oyun terapisi ve masal terapisi ile çözüme ulaşan bir problemdir.
İzmir kaka tutma tedavisi için pedagog, oyun terapisti arıyorsanız merkezimiz bu konu 5 farklı ilçe de uzman pedagog arkadaşlarımızla sık çalıştığımız bir konudur.
Yazan: Uzm. Pedagog Ayşenur Akbulut
Pedagog Uzman Çocuk Psikologu
12 yaş altı Pedagog
Evlilikte Sık Karşılaşılan sorunlarla ilgili yazımızı okumak için TIKLAYINIZ
Çocuklarda Sık Karşılaşılan 9 Problem ile ilgili yazımız için TIKLAYINIZ
Sık Karşılaşılan Psikolojik Problemler için TIKLAYINIZ
Sık Ortaya Çıkan Cinsel Problemlerle İlgili Yazılarımız için TIKLAYINIZ
Kaka Tutma ile çalışan Pedagog Uzman Çocuk psikologlarımız için tıklayınız
Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!