Selektif Mutizm (Seçici Konuşmazlık) Bozukluğu Tedavisi

SELEKTİF MUTİZM (SEÇİCİ KONUŞMAZLIK) NEDİR?

Selektif mutizm ne demek: Seçici konuşmazlık olarak da adlandırılan selektif mutizm genelde çocuk yaşlarda kendini gösteren bir rahatsızlıktır denilebilir. Çocuğun bazen kimseyle bazen de bazı insanlarla konuşmaması durumuna denir. Bu rahatsızlıkta çocuk konuşma yetisine sahip olmasına rağmen konuşmaz. Yabancı ortamlarda, bazı insanların yanında bu yetiyi ortaya koyamazlar. Suskun kaldıkları için jest ve mimiklerle, göz temasıyla iletişim kurarlar.  Seçici konuşmazlık bozukluğu günümüzde git gide artmaktadır.

Bazen çocuk ilk girdiği ortamda da konuşmayabilir bunu hemen selektif mutizm olarak adlandırmak doğru değildir çünkü bunun selektif mutizm olması için bu durumun uzun süre devam etmesi gerekir. Seçici konuşmama bozukluğu olan çocuk konuşacağı kişileri seçer ve onlarla konuşur. Bu rahatsızlık genellikle çocuk yaşlarda ve 4-8 yaşları arasında ortaya çıkmaktadır.

Selektif Mutizm Özellikleri

Seçici konuşmazlık belirtileri

• Genellikle hassas, içe kapanık ve korkar haldedir.
• Genellikle ona bakım veren kişiye bağımlıdırlar ve ayrılık anksiyetesi yaşarlar.
• Çoğunlukla bu soruna gelişimsel gerilik ya da gelişimsel gecikme de eşlik eder.
• Bazılarının zeka puanı yaş döneminin altında saptanmıştır.
• Aile ortamının problemli olması da bu duruma sebep olarak gösterilebilir fakat tek neden olamaz.

Selektif mutizm nedenleri

Selektif mutizm nedenleri; Tam bir sebep gösterilmemekle birlikte kaygıya yatkın çocuklarda daha sık görüldüğü tespit edilmiştir.  Tabii kaygı bozukluğu da aileden kalıtımla da geçen bir rahatsızlıktır. Dolayısıyla ailesinde kaygılı biri olan çocukta da kaygı izleri ve buna bağlı olarak seçici konuşmamazlık meydana gelebilir. Selektif mutizm İzmir için biyolojik temellere bakıldığında ise beyindeki amigdala bölgesinin kişiyi tehlikelere karşı uyardığı bilinir ve kaygı bozukluğu yaşayan bireylerde amigdalanın yoğun ve aktif çalıştığı da tespit edilmiştir. Birey tehlikede olmasa bile beyin ona sürekli tehlikedeymiş uyarısı verir. Bu kişiler sosyal ortamlara girdiğinde sürekli bir tetikte olma hali yaşarlar. Bununla beraber tehlikeden kaçınma adına konuşmamayı tercih edebilirler ve bu da diğer sosyal ortamlara da uyarlanarak kalıcı bir yer haline gelebilir.

Selektif Mutizm Tedavisi

Ailelerin en çok merak ettiği sorular; selektif mutizm nasıl tedavi edilir?, selektif mutizmde ilaç tedavisi, selektif mutizmde tedavi yöntemleri, çocuğum yabancılarla konuşmuyor, çocuğum yabancılarla göz teması kurmuyor.. gibi çeşitlenmektedir. Biz de bu paragraflarda bu soruların yanıtlarını vermeye çalıştık.

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var; seçici konuşmazlık bozukluğu tedavi edilmediği takdirde çocuğun tüm hayatını etkileyecek olumsuz bir durum olarak kalır.

Seçici Konuşmazlık Bozukluğu Tedavisi

Seçici konuşmamazlık tedavisinde oyun terapisi, çözüm odaklı terapi ve emdr terapisi etkili olur. Seçici konuşmazlık bozukluğu ve oyun terapisi Türkiye de yeni yeni ön plana çıkmakta ve çocuklar oyun terapisi ile önce pedagog ile sonra diğer 3. kişilerle bağlantı kurarak konuşmaya başlıyor. Selektif mutizmde terapi olarak bu durumu tedavi etmek istediğimizde öncelikle bu kişi kaygılı bir kişi olacağı için kaygıya odaklanıp, özgüven ve benlik saygısı çalışmalarıyla ve sosyal ortamlarda kendi kendini rahatlama çalışmalarıyla ilerlenebilir. Selektif mutizmde oyun terapisi ile de bu sorun çözüme kavuşabilir. Yaşı küçük çocuklarda yaşanılan sıkıntı oyun terapisi ile çözülmektedir. Oyun ve oyuncaklarla yapılan bu özel terapi alanı selektif mutizm tedavisinde de çözüm getirmektedir.  Seçici konuşma oyun terapisi ile etkili bir şekilde çözülen bir sorundur.

Tedavi için öncelikle ailenin bilinçlenmesi ve hayatlarında değiştirmeleri gerekiyorsa ihtiyaca göre bazı şeyleri değiştirmeleri önerilmektedir. Aile psikoeğitiminden sonra çocuğun yaşına göre bir terapi yöntemiyle devam edilmektedir. Süreçte aile, uzman ve çocuk işbirliği halinde olmalıdır. Eğer gerekiyorsa ilaç tedavisi bunun için psikiyatri yönlendirmesi yapılmaktadır.

Selektif mutizm otizm; genellikle karıştırılan iki rahatsızlıktır fakat bunun karıştırılması hem çocuğun yakınları için hem de çocuğun tedavisinde izlenecek yol için ciddi sıkıntılara sebep olur. Otizmde çocuk genel bir gelişimsel sorun yaşar selektif mutizmde ise çocuk kendini rahat ve güvende hissettiği ortamda normal bir gelişim göstermektedir.

Seçici konuşmamazlık ayırıcı tanı aslında çocuğun konuşma dilinin yazı diline paralel olup bunu belli başlı ortamlarda bunu yerine getirememesidir bu durumun olduğuna inanıyorsanız kesinlikle bir uzmana başvurmalısınız.

Seçici Konuşmamazlıkta Aileye Öneriler

– Öncelikle böyle bir durumla karşı karşıya kaldığınıza inanıyorsanız çocuğa yönelik

baskı yapmayın, konuşması için sürekli onu sıkboğaz etmeyin.

– Etrafınızdaki insanların da onu çok sıkmamasına özen gösterin.

– Çocuğunuzu anladığınızı hissettirin, anlaşıldığını hissetmek herkesi iyileştirir. Bu zor

dönemde onun yanınızda olacağınızı söyleyin.

– Tüm çaba ve başarılarını övmeye özen gösterin fakat yersiz övgüden kaçının.

– Ve en kısa sürede bir uzmandan destek alma yoluna başvurun.