Stres nedir?

  • Psikolojik ve biyolojik dengenin bozulduğuna ve yeni gelişen durumlara uyum sağlanarak yeniden dengeye dönülmesi gerektiğine yönelik işarettir.
  • Stres, bireyin baş etme becerisini zorlayan ya da aşan bir durum algılandığında ortaya çıkan otomatik tepkidir.
  • Stres hayatta biz var olduğumuz mutlaka var olacaktır öncelikle bunu kabul etmeliyiz.
  • Stres vücudumuzun çeşitli dışsal ve içsel uyaranlara verdiği otomatik tepkidir.
  • Stres kişinin fiziksel ya da duygusal durumuna karşı olası bir tehdit algıladığında beyninde ya da vücudunda oluşan ve baskıya karşı oluşan tepkidir.

Stresin Yol Açtığı Sorunlar

Zihinsel ve Duygusal Sorunlar

  • Stres ve gerilim vücutta fazla enerji tüketmeye neden olduğu için bir süre sonra kişi kendisini güçsüz, zayıf, her an kötü bir şey olacakmış gibi hisseder.
  • Nedeni belirsiz bir şekilde yoğun bir endişe duyar. Sinirli olur.
  • Uykusuzluk çeker. Çabuk heyecanlanan bir birey haline gelebilir.
  • Kişi dikkatini toplamakta zorluk çekebilir.
  • Hafıza sorunları yaşayabilir, öğrendiği konuları unuttuğu endişesi yaşayabilir
  • Kolaylıkla yapabileceği işleri yapamaz hale gelebilir
  • İşleri geciktirme ya da engelleme eğilimine girebilir.

Davranışsal Sorunlar

  • İçe kapanma,
  • Bir maddeye (sigara, alkol v.b.) aşırı düşkünlük
  • Sakarlık,
  • Gevşemede güçlük,
  • İş verimini de olumsuz etkilenme yani işlevsellikte düşüş

Stres belirtileri

  • Tükenmişlik durumuna sebep olan stres ile ilgili olan bozukluklar veya bazı ortak belirtiler şunlardır:
  • Kalp krizi, felç, bulaşıcı hastalıklardan çabuk etkilenme, ülser, deri ile ilgili bozukluklar, bel ağrısı, hızlı yaşlanma, cinsel bozukluklar, yüksek tansiyon, uykusuzluk, kas ağrısı, aşırı yorgunluk, uyuşturucu madde kullanımı ve alkol bağımlılığı…
  • Stresin kişinin yaşantısı üzerinde görülen başlıca etkileri şunlardır: Psikolojik yapının bozulması ki bu depresyon veya aşırı sinirlilik şeklinde görülür.
  • Bireyde aşağılık ve çaresizlik duygusu gelişir.
  • Psikolojik ve fiziksel enerjide gözle görülür bir azalma meydana gelir.
  • Gerçekle yüzleşmekten kaynaklanan psikosomatik rahatsızlıklar görülür.

FİZİKSEL STRES KAYNAKLARI

  • Sıcak
  • Trafik
  • Soğuk
  • Yangın
  • Kötü çalışma şartları ve donanım
  • Gürültü
  • Şiddet

SOSYAL STRES KAYNAKLARI

  • Farklı değer yargıları
  • Zorunluluklar
  • Sigara içen ve içmeyenler
  • Aile ortamı
  • İş yükünün paylaşılması
  • Kıskançlık
  • Farklı yaşam tarzları
  • Maddi sorunlar
  • Sosyal, ekonomik ve politik koşullar
  • İşsizlik
  • Enflasyon
  • Kira sorunu
  • Cinsiyet rolleri
  • Bekleme ile geçen zaman
  • Yüksek suç oranı
  • Çevre kirliliği
  • Teknolojik değişiklikler
  • Kişiler arası ve çevresel ilişkiler
  • Farklı değerler
  • Sosyal beklentiler
  • Ailede ölüm veya hastalık
  • Vergiler

Stresle Başa Çıkma Yolları

  • Vaktinizi iyi yönetmek
  • Problem çözme teknikleri kullanmak,
  • Aşırı genellemelerden kaçınmak,
  • Kişiler arası ilişkiler ve sosyal etkinlikler geliştirmek,
  • Size mutlu hissettiren ve rahatlatan fiziksel aktivitelerde bulunmak,
  • Dengeli beslenmek,
  • Gevşeme egzersizleri öğrenip uygulamak,
  • Zihinde canlandırma yapmak. Bunların sonucunda stresle daha kolay başa çıktığınızı görebilirsiniz…

Zaman Yönetimi

Başlangıçta herkesin eşit olarak sahip olduğu tek kaynak olan zamanı, zaman  yönetimi konusunda  kararlılık sergileyen bireyler  başarılı bir biçimde yönetebilirler.  Zamanı  yönetebilmek için bireyin kapasitesine ve kişilik özelliklerine uyan gerçekçi  bir program hazırlamak gerekmektedir.  Programlar içerik olarak  yapılması zorunlu olan işleri kapsarsa yüksek olasılıkla program işlemeyecektir ve etkisi olmayacaktır.  Etkisi olan bir program yapabilmek için zorunlulukların yanında, düzenli bir uyku düzeni, yerinde molalar, eğlenme zamanı,  dinlenme, sosyal aktiviteler ve olası değişiklikler karşısında alternatif olabilecek etkinlikler de programda yer alıyor olmalıdır.

Örneğin; arkadaşla görüşme iptal olursa onun yerine yürüyüşe çıkmak gibi

Problem Çözme Teknikleri Kullanma

Stres oluşturan durum neden oluştu?

  • Bu durumu sadece o birey mi sorun olarak görüyor?
  • Kişinin kendi katkısı var mı?
  • Katkısı olabilecek başka şeyler ya da bireyler var mı?
  • Çözüm için fazlasıyla ya da yeteri kadar seçenekler var mı?

Bu sorulara cevap aramaya başlayınca birey stres oluşturan olaydan uzaklaşarak çözüm için adım atmış olacaktır.

Kendimizi sevmeliyiz:

Her kusurumuzu değiştirmemiz gerekmemektedir. Bazı “kusurlarımız” bizi biz yapan şeylerdir ve onlarla var oluruz onları kusur olarak görmekten vazgeçmeliyiz. Bir diğerine benzemektense kendimiz olabilmek daha sağlıklı bir yapıdır. Bir diğer kişinin bizi sevmesi, bizim değiştiğimiz halini sevmesinden daha güzel bir mutluluktur.

Kendimize zaman ayırmalıyız:

Her gün belli bir zaman dilimini kişi kendine ayırmalıdır. Ayırdığınız vakit size ait olmalıdır. Bu zamanda sizi ne mutlu ediyorsa onu yapmaya özen gösterebilirsiniz. Bu koşma, yürüyüş, kitap okuma, resim yapma.. yani kişi ne yapmaktan hoşlanıyorsa o olabilir. Sonuç olarak seçtiğiniz etkinlik ne olursa olsun o etkinlik sizi mutlu eden etkinliktir ve size ait zamanda bu etkinliğe yönelmenizde hiç bir sakınca yok.

Bağımlılıklarımızla mücadele etmeliyiz:

Stres altında başta sigara olmak üzere, alkol, ilaç kullanımı olmak üzere kimi bağımlılıklara yönelebiliriz. Aynı şekilde yalan söyleme davranışı, gerçeği süsleme bu tür bağımlılıklara benzer şekilde gelişim göstermektedir. Bunlar normalimizin dışındaki durumlardır ve bunlardan kurtulabilmek için belli bir çaba göstermemiz gerekmektedir.

Gülmeyi unutmamalıyız:

Gülmek insanı yenileyen, gevşeten bir eylemdir. Beden, gülündüğünde mutluluk hormonları salgılar. Küçük şakalardan, komik hikayelerden uzak durmamaya özen gösterelim. Kahkaha atmaya utanmayalım. Çünkü bu kahkaha dünyaya “ben mutluyum” demektedir. Onu susturmayın.

Sinirlendiğimizde sinirimizi yenmesini öğrenmeliyiz:

Sinirlendiğimiz bir anda hemen sinirimizi aktarmak yerine karşımızdakine içimizden geçen şeyleri söylemek yerine “bu sözlerin beni üzüyor” diyebilmek daha yararlıdır. Karşımızdaki bireyin bize yaptığının hissettirdiklerini kolaylıkla söyleyebildiğinizde karşımızdaki kişinin sinirini bile kontrol edebiliriz.

Spor aktivitelerine katılalım:

Düzenli spor yapmak, bedeni fiziki olarak bir şeyle meşgul etmek hem fiziksel hem de duygusal, ruhsal açıdan faydalıdır.

Düzenli ve dengeli beslenmeye çalışmalıyız:

Vücudumuzun stresle mücadelesinde kimyasal dengesini korumak ve ona bu mücadelede gerekli olan enerjiyi verebilmek için doğru şeyleri yemeliyiz. Bu açıdan sağlıklı ve dengeli beslenme oldukça önemlidir. Aşırı yağlı ya da şekerli yiyecekler vücudun fiziksel dengesini bozabilir.

Stresle Başa Çıkmada Etkisiz Yollar

Stresle başa çıkmada  kişilerin kullandığı yanlış yöntemler vardır. Bunlar stresi geçici olarak engellemekle birlikte, uzun vadede daha çok strese sebebiyet verirler.

Bunlardan bazıları şunlardır:

  • Madde Bağımlılığı
  • Aşırı Yemek Yeme
  • Kontrolsüz Alışveriş
  • İçe Kapanma
  • Aşırı Tepki Gösterme
  • Biriktirme

 Rahatlama ve Gevşeme  Egzersizleri

Kişinin kaslarında oluşan gerginliğini azaltma, gerginlik olmadan önce de bunu fark edip durdurma müdahalesidir.

Zihinde Canlandırma

Kişinin kendisini rahatlatan bir durumu hayal etmesi, stresin oluşturduğu olumsuz duygu ve düşüncelerden uzaklaşmaya, stresle başa çıkmada alternatif yollar bulmaya yardımcı olabilir.

WhatsApp Hattı İçin Tıklayın

Evlilikte Sık Karşılaşılan sorunlarla ilgili yazımızı okumak için TIKLAYINIZ

Çocuklarda Sık Karşılaşılan 9 Problem ile ilgili yazımız için TIKLAYINIZ

Sık Karşılaşılan Psikolojik Problemler için TIKLAYINIZ

Sık Ortaya Çıkan Cinsel Problemlerle İlgili Yazılarımız için TIKLAYINIZ

[gdlr_accordion style=”style-1″ initial=”1″] [gdlr_tab title=”İzmir Bireysel Psikolojik Sorunlar hakkında uzmanlar aşağıda listelenmiştir, daha fazla bilgi edinmek için uzmanın ismine tıklayabilirsiniz.”] Bayram Şimşek, Uzm. Aile Danışmanı – EMDR Terapisti – Cinsel Terapist

Betül Salman, Yetişkin Psikoterapisti & Aile Danışmanı

Kaan Ay, Psikolog & Emdr Terapisti

Makale Yazarı Uzman Klinik Psikolog Bayram Şimşek(Sitesine Gitmek İçin Tıklayın)

Henüz yorum yapılmamış, sesinizi aşağıya ekleyin!


Bir Yorum Ekle

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir